قبل از اینکه بخواهیم به مفهوم و کارکرد محتوای زرد در سایت ‎ها و شبکه های اجتماعی بپردازیم، بد نیست پیش زمینه ای از این نوع از محتوا و تاریخچه ای مختصر از آن را مرور کنیم.

محتوای زرد واژه ای است که با کمی دگرگونی به تازگی رواج پیدا کرده است. پیش از این، ما بیشتر به واژه هایی نظیر روزنامه زرد یا مجله زرد برمی خوردیم که تاریخ آن بازمی گردد به سال 1896 تا دهه 1950 در اروپا، در این فاصله زمانی در اروپا برای انتشار داستان های جنایی و کارآگاهی که اغلب مردم به اتفاق به دلیل هیجان و حادثه آفرینی که در بطن این گونه داستان ها بود، آن ها را دنبال می کردند، از کاغذهای کاهی که رنگ آن ها متمایل به زرد بود، استفاده می شد؛ در زبان انگلیسی به این کاغذهای زرد Pulp گفته می شود دلیل چاپ این قبیل داستان ها روی کاغذ کاهی یا Pulp هم این بود که قیمت این کاغذها به نسبت کاغذهای باکیفیت تر کم تر بود و مسلماً قیمت تمام شده روزنامه و مجله ای که با این کاغذها منتشر می شد ارزان تر از دیگر انواع کاغذها می شد.

مجله ها و روزنامه هایی که به این ترتیب چاپ می شدند معمولا رنگ زردی داشتند و عمده مشتریان آن ها هم عامه مردم بودند؛ بدین صورت نگارش و انتشار محتوای عامه پسند بر کاغذهای ارزان کاهی کم کم تبدیل به یک شیوه جدید در تولید محتوا به نام محتوای زرد یا عامه پسند شد. اما آموزش تولید محتوا به این سبک وجود ندارد و در طی تجربیات متعدد محتوا نویسان به آن دست پیدا می کنند.

محتوای زرد چیست؟

محتوای زرد به هر خبر جنجالی پیرامون و در حواشی سوژه های پرطرفدار اجتماعی، هنری، ورزشی، سیاسی و… گفته می شود. معمولاً در هنگام نگارش یا تولید یک محتوای زرد یک خبر مربوط به یک سلبریتی اعم از بازیگر یا خواننده، ورزشکار یا سیاستمداران به صورت برجسته و با پرداختن به جزئیات و حواشی که بسیاری از آن هم می تواند غیرواقع یا شایعه باشد به صورت اغراق آمیز مطرح می شود.

همان طور که در مقدمه گفتیم زردنویسی یا تولید محتوای زرد پیش از این فقط مختص به روزنامه ها و مجلات بود ولی چند سالی است که به شبکه های اجتماعی هم راه پیدا کرده و با استفاده از حس کنجکاوی و تمایل اغلب مردم، در شبکه های مختلف اجتماعی با استقبال خوبی همراه بوده است.

ویژگی های محتوای زرد

محتوای زرد به طور کلی بر اساس دو فاکتور اصلی شکل می گیرد، اولین فاکتور استفاده از یک خبر پر حاشیه است و دومین فاکتور اطلاع رسانی جنجالی آن به مخاطبان؛ به همین دلیل اغلب ویژگی های یک محتوای زرد در ارتباط با همین دو فاکتور اصلی شکل می گیرد که در ادامه به برخی از آن ها خواهیم پرداخت:

• معمولاً در محتوای زرد از شیوه برجسته سازی استفاده می شود؛ به این صورت که زردنویسان در اجزای خبری که ارائه می دهند، به شدت اغراق کرده و خبر را از زوایای مختلف و با جزئیاتی که ممکن است واقعی هم نباشد منتشر می کنند. هم چنین گاهی اوقات نیز پیش از آنکه صحت و سقم یک خبر ثابت شده باشد، برای ایجاد هیجان در مخاطب، آن اخبار با گمانه زنی های مختلف انتشار داده می شود.
• محتوای زرد اصولاً به حواشی افراد مشهور یا اتفاقات سیاسی و اجتماعی می پردازد و عمدتاً در حوزه هایی مانند سینما، ورزش، سیاست و… پرکاربردتر هستند.
• محتواهای زرد معمولاً اجزای مختلفی دارند از جمله اشکال، تصاویر و… . در شبکه های اجتماعی مثل اینستاگرام می توان محتواهای زردی را که معمولاً با ویدیو همراه هستند در تولید محتوا در اینستاگرام از تیترها و نوشته های رنگی با فونت درشت استفاده می کنند، بسیار دید که اصولاً طرفداران خاص خود را هم دارد.
• محتوای زرد عمدتاً با تکیه بر احساسات مخاطبان تولید و منتشر می شوند و مخاطب این گونه محتواها هم غالباً توده مردم هستند که ممکن است از سنین مختلف و با گرایشات متفاوت احساسی، عقیدتی، اقتصادی، سیاسی و… باشند.

انواع محتوای زرد

از آغاز رواج یافتن محتوای زرد، این گونه محتوا تنها به صورت نوشتاری بود ولی بعدها با پیدایش رسانه های تصویری و پس از آن شبکه های اجتماعی، نوع محتوای زرد از نوشتاری به بصری تغییر کرد. امروزه بسیاری از پیج ها و دیگر شبکه های اجتماعی مانند تلگرام و اینستاگرام  انواع محتوای زرد را برای مخاطبان خود ارائه می کنند و آموزش تولید محتوا با موبایل به صاحبین کسب و کار کمک کرده تا خود بتوانند نظارت مستقیم روی شبکه های مجازی داشته باشند.

بخش های مختلف محتوای زرد

محتوای زرد عمدتاً دارای یک تیتر و یک بدنه است. تیتر اصلی ترین و مهم ترین بخش محتوای زرد است و معمولاً با استفاده از کلمات جذاب و البته مبهم نوشته می شود به گونه ای که حس کنجکاوی مخاطب را به شدت تحریک کند و باعث شود مخاطب برای پی بردن به اصل خبر، به بدنه محتوا مراجعه کند. تیتر محتوای زرد باید کوتاه و گیرا باشد و از کلمات ساده و قابل فهم برای عموم مردم استفاده کند.

نحوه جذب مخاطبان با استفاده از محتوای زرد

معمولاً در هنگام تولید محتوای زرد به دو نکته مهم توجه می شود، ابتدا محبوبیت و اهمیت موضوع و دوم میزان ابهامی که در طرح موضوع به کار می رود. ناگفته پیداست که هر چه محبوبیت و اهمیت یک موضوع بیشتر باشد و ابهام به کار رفته در طرح آن بیشتر بتواند کنجکاوی مخاطبان را تحریک کند، جذابیت و محبوبیت آن محتوای زرد نزد عامه بیشتر خواهد شد. در واقع به همین دلیل است که خبرنگاران و تولید کنندگان محتوای زرد اغلب برای تولید چنین محتوایی به سراغ موضوعاتی در حواشی هنرپیشگان، ورزشکاران، خوانندگان  یا حتی حوادث و اتفاقات طبیعی و غیرطبیعی و داستان های پلیسی و جنایی می روند.

البته همیشه هم نمی توان با اتکا به جنجال آفرینی پیرامون یک خبر داغ به موفقیت رسید، شرط اصلی موفقیت برای جذب مخاطب زرد، درست مانند هر محتوای دیگری، شناخت مخاطب و نیازهای او و تلاش در برای رفع آن است. یکی از نکاتی که در انتخاب سوژه برای تولیدکننده محتوای زرد از اهمیت بالایی برخوردار است، تازگی و به روز بودن آن موضوع است. اصولاً حافظه توده های مردم برای به خاطر سپردن حواشی موضوعات مختلف بسیار ضعیف است پس قبل از اینکه یک خبر در اصطلاح  از سکه بیفتد و تازگی و جذابیت خود را از دست بدهد، باید محتوای زرد را پیرامون آن کار کرد.

هم چنین گاهی اوقات برخی از اشخاص معروف از جمله بازیگران و ورزشکاران و…  به صورت تعمدی دست به انتشار یک مطلب، ویدیو یا حتی انجام عملی می زنند تا از این طریق موضوعی داغ و عامه پسند را در اختیار زردنویسان قرار دهند و با استفاده از تکنیک جنجال آفرینی و دامن زدن به شایعات، بر شهرت خود بیفزایند. چنانچه مایل هستید نمونه هایی از این شیوه به دست آوردن شهرت را از نزدیک ملاحظه کنید، کافی است سری به اینستاگرام بزنید. اینستاگرام با وجود محبوبیت و در دسترس بودن، یکی از بهترین منابع برای انتشار محتوای زرد به حساب می آید و از آنجا که انتشار این نوع محتوا در این شبکه اجتماعی باعث افزایش فالور و بالا رفتن بازدیدها می شود، بسیار وسوسه کننده است.

نحوه تشخیص محتوای زرد

همان طور که می دانید انواع مختلف محتوا وجود دارد که هر یک بنا به کارکردی که دارند برای یک گروه خاص از مخاطبان و با استفاده از تکنیک های متفاوتی نوشته می شوند. معمولاً محتوای زرد به دلیل پرداختن به موضوعات پیش پا افتاده و مبتذل در بین تولیدکنندگان محتوا خوشایند نیستند مگر آن دسته از تولیدکنندگانی که هدف اصلی آن ها رسیدن به سود و تأمین منافع از جنجال آفرینی باشد. البته که تشخیص محتوای زرد از دیگر انواع محتوا هم به سادگی امکان پذیر است. در محتواهای نوشتاری با خواندن محتوا به سادگی می توان با توجه به میزان پرداختن آن محتوا به حواشی و موضوعات کم اهمیت و جنجال بر سر سوژه های عامه پسند، پی به نوع محتوا برد. در محتوای زرد بصری هم همان طور که قبلاً اشاره کردیم ویژگی های بصری از جمله استفاده از فونت های درشت و رنگی روی کاور ویدیو که خبر از یک تیتر جنجالی می دهد، راه شناخت این گونه از محتواهاست.

نقش محتوای زرد در کسب و کار آنلاین

اصولاً پست های زرد از هر نوعی که  باشند و در هر شبکه اجتماعی که از آن ها استفاده شود، از یک خبر زرد نشأت گرفته اند و با بزرگنمایی یا جنجال آفرینی پیرامون یک اتفاق یا بررسی احتمال وقوع یک حادثه که ممکن است اتفاق بیفتد یا خیر، به وجود آمده اند.

در پست های زرد گاهی شاهد پیش بینی های غلط راجع به یک حادثه هستیم، گاهی راجع به مسائل محیرالعقول و ماورایی در آن ها صحبت می شود ولی بیش از همه پایه و اساس بیشتر پست های زرد سرک کشیدن به زندگی سلبریتی ها و اغراق و جنجال در خصوص مسائل حاشیه ای آن ها است. با توسعه شبکه های اجتماعی محتواهای  زرد بیشتر از حالت نوشتاری به صورت روزنامه و مجله، تبدیل به پست هایی مملو از عکس و فیلم یا نوشته های چند خطی با تیترهای درشت و جنجالی شده است که هر چند هیچ ارزش آفرینی را برای مخاطبان ندارد ولی به دلیل سرگرم کنندگی طرفداران بسیاری در نزد مخاطبان دارد برای استفاده از این موقعیت بهتر است از برنامه تولید محتوا با گوشی کمک بگیرید تا پله به پله به سطوح حرفه ای تری برسید.

از همین رو گاهی در شبکه های اجتماعی شاهد کسب و کارهایی هستیم که به اصطلاح با تکنیک قایق سواری بر یک موضوع زرد که نشأت گرفته از یک اتفاق جنجالی است، پایه گذاری می شوند یا حتی از بین می روند. گاهی نیز بسیاری از کسب و کارها برای جلب نظر بیشتر مخاطب و بیشتر دیده شدن، عمداً برای خود حواشی می سازند یعنی دقیقاً همان کاری که بسیاری از بازیگران و ورزشکاران و دیگر افراد مشهور با استفاده از خبرهای زرد انجام می دهند.

ولی این موضوع که چه زمانی یک کسب و کار می تواند از تولید محتوای زرد به سود و منفعت برسد، مهم است. همان طور که می دانیم همه کسب و کارها و به تبع آن همه برندها برای خود هویتی مجزا دارند. برای کسانی که تمایل دارند کسب و کار خود را با استفاده از محتوای زرد ارتقا دهند و به سود بیشتر برسند، مسلماً مناسب ترین زمان برای این کار وقتی اتفاق می افتد که یک خبر یا رویداد حاشیه ای با هویت برند و کسب و کار آن ها همسو باشد. در کنار این روش از تولید محتوا آموزشی در زمینه کسب و کارتان نیز بسیار میتواند روی مخاطب شما تاثیرگذار باشد برای درک بهتر موضوع به این مثال ها توجه کنید:

تصور کنید که یک کسب و کار در زمینه مد و فشن مشغول به فعالیت است و اقدام به فروش لباس زنانه و مردانه می کند، صاحبان این کسب و کار مسلماً به راحتی می توانند از یک خبر زرد مبنی بر پاره شدن لباس یک بازیگر در جریان یک مهمانی استفاده کنند و با به کارگیری جنجال در حواشی آن خبر، برند خود را به مخاطبان معرفی کنند. در نظر داشته باشید که به عنوان مثال اگر یک شرکت تولید کننده قطعات موبایل بخواهد از این خبر جنجالی استفاده کند، نه تنها نتیجه ای نخواهد گرفت بلکه فقط وقت و انرژی خود را به هدر داده و اعتبار خود را زیر سوال برده است.

معمولاً کسب و کارهای  مختلف بر اساس هویت برند خود و همین طور با توجه به مخاطبان هدف خود و شبکه اجتماعی که از آن طریق با مشتریان در ارتباط هستند باید از محتوای زرد و جنجالی برای پیشبرد اهداف خود استفاده کنند. ولی مسلماً اگر صاحب کسب و کار بزرگی هستید، چنانچه تمایل به استفاده از محتوای زرد دارید حتماً از مشاوره کارشناسان مسلط به این حوزه استفاده کنید چراکه در صورت بروز اشتباه، می تواند منجر به نابودی کسب و کار شما شود.

سخن پایانی

پیشینه محتوای زرد به قرن 19 میلادی یعنی زمانی که داستان های جنایی و پلیسی میان عامه مردم پرطرفدار بود و روی کاغذهای کاهی زرد رنگ چاپ می شدند، باز می گردد. محتوای زرد بر اساس دو فاکتور اصلی که یکی از آن ها یک خبر زرد و دیگری ابهام سازی در زمان تهیه و انتشار آن است، شکل می گیرد. محتوای زرد اصولاً اغراق شده، جنجالی و گاهی اوقات برپایه شایعه های بی اساس است. معمولاً مخاطبان این گونه محتوا بیشتر به دلیل سرگرمی آن را دنبال می کنند و جذب آن می شوند چراکه اصولاً محتوای زرد ارزش آفرینی برای مخاطب ندارد. چنانچه شخصی بخواهد از محتوای زرد برای ارتقای کسب و کار خود استفاده کند، باید در نظر داشته باشد که خبر زردی که انتخاب می کند همسو با هویت کسب و کار یا برند او باشد.