بسیاری از افراد روزانه از محتوا های مذهبی و دینی استفاده می کنند و این موضوع باعث شد تولید محتوا مذهبی در دستور کار محتوا نویسان نیز قرار گیرد. البته در این بین هر محتوایی پذیرفته نیست و شما باید با توجه به نوع مخاطب خود و نیاز های او محتوای مخصوص آن را تولید کنید.

این محتوا باید کاملا واقعی و در ساده و قابل فهم ترین حالت ممکن خود باشد تا بدتر مخاطب را گیج نکند. البته محتوا ها نسبت به سن و موقعیت زندگی افراد می تواند متفاوت باشد.

همچنین هدف تولید محتوا نیز باید کاملا مشخص باشد اینکه محتوای شما در جهت تبلیغ دین است یا مثلا برای رفع برخی شبهات و سوالات افراد! در هر صورت شما با به کار گیری خلاقیت و رعایت نکات زیر می توانید به خوبی در حوزه تولید محتوای مذهبی عمل کنید.

1- صحیح و دقیق بودن اطلاعات

بسیاری از افراد مخصوصا در کشور ما به مسائلی اعتقاد دارند که شاید تنها آن را از دیگران شنیده اند و حتی منبع آن را نمی دانند. شاید در ابتدا فکر کنید چون موضوعی برای شما جا افتاده آن هم بدون داشتن منبع موثق، برای عموم نیز چنین باشد اما به طور واضح چنین نیست.

• اهمیت ذکر دقیق منبع

 در دنیای امروز تنها کلامی ارزش خواهد داشت که سرمنشا آن کاملا مشخص باشد و این خود دلیلی است که همواره پس از ذکر نقل قول های مربوط به افراد بزرگ در دین و مذهب، بلا فاصله مرجع و حتی صفحه کتاب مربوط به آن نقل قول نیز ذکر می شود. این کار باعث می شود خواننده متن به محتوای شما اعتماد کند و این اعتماد از نکات کلیدی در تولید محتوا مذهبی است.

• خطرات کوتاهی در بکار گیری اطلاعات صحیح

با وجود آن که بحث دین و مذهب برای بسیاری از افراد جا افتاده است و تقریبا هر شخص اطلاعات قابل قبولی شامل اصول اولیه، واجبات، محرمات و بسیاری از مناسک مذهبی را تحت تعلیم در مدرسه و دانشگاه آموخته است، اما کسی نمی تواند فلبداهه تولید محتوا مذهبی کند.

موضوعی که شاید بسیاری از تولید کنندگان محتوای مذهبی به آن دقت نکنند و به اشتباه نظرات شخصی خود را نیز وارد محتوا کنند. توجه داشته باشید بحث محتوای مذهبی با سایر محتوا ها مثل فشن و بلاگری فرق دارد و شما نمی توانید ترفند های خود را به مخاطب ارائه دهید. ممکن است اطلاعات شما حتی درست باشد اما بیان شما بدون تکیه بر علم درست، دیگران را به شبه بیاندازد.

مثلا در وب سایت حوزه شما مشاهده می کنید در خط اول پیش از بیان هرچیز از جمله “در کتاب کشف الغمه نوشته شده است… “ و این از همان ابتدا حس اطمینان را در مخاطب ایجاد می کند.

2- برای چه دسته از افرادی تولید محتوا می کنید؟

شما باید توجه داشته باشید که سن، زبان و حتی موقعیت جغرافیایی مخاطبان نیز برای تولید محتوا مذهبی اهمیت دارد. همچنین فیلد مشخصی برای هر محتوایی لازم است تا دقیقا مخاطب هدف را تحت تاثیر قرار دهد و برای او کاربردی باشد. در ادامه به انواع مدل های تولید محتوای مذهبی و مخاطبین هدف هر کدام می پردازیم.

• محتوا برای تبلیغ دین

مخاطبین هدف این نوع از تولید محتوا مذهبی افرادی هستند که با دین مدنظر آشنایی ندارند و شما در یک محتوا نقش مبلغ را خواهید داشت. قرار نیست در این نوع محتوا دروغی گفته شود یا با استفاده از تشویق های الکی و بی پایه تنها به تبلیغ دین بپردازید. بلکه وظیفه شما در درجه اول بازگردانی متون به زبان مخاطب هدف و معرفی و نشان دادن کامل اصول دینی به آن ها است.

در این محتوا می توانید از چالش های دین هم بگویی ولی تمرکز اصلی شما نباید روی سختی های آن باشد. از جنبه های مثبت فراوان و حتی داستان زندگی بزرگان دین استفاده کنید. مثلا وب سایت کرب و بلا برای مخاطبان خود در خارج از ایران به زبان فرانسوی دانشنامه ای از زندگی امام حسین (ع) قرار داده و به طور تخصصی به آن پرداخته است.

• محتوا برای رفع شبه در دین

این نوع تولید محتوا مذهبی مختص کسانی است که با دین خود آشناییت دارند و تنها سوالاتی برایشان در مسائل مختلف پیش می آید و برای رفع شبه نیاز به یک منبع اطلاعاتی درست دینی دارند. در این بخش می توان خلاقیت به خرج داد مثلا در پیج های اینستاگرامی باکس هایی برای بیان سوالات مخاطبین قرار دهید و سپس سوالات پر تکرار را به صورت عنوان مقاله در نظر بگیرید.

حال می توانید در پست یا استوری به توضیح پاسخ آن به همران ذکر منابع درست بپردازید. همچنین در وب سایت ها نیز می توانید همچون سایت اسلام کوئست نت تعداد زادی از سوالات پیش آمده برای مخاطب را ثبت کنید، به صورت گنجینه سوالات قرار در آورده و به توضیح آن بپردازید.

• داستان سرایی

روش تعریف کردن یک داستان یا ماجرا یکی از جذاب ترین روش های جذب مخاطب است. اما برخلاف دیگر حوزه های تولید محتوا در این قسمت داستان های شما ساخته ذهن خودتان نیست بلکه به صورت نقل داستانی مروبط به احکام در دین و از گذشته است. توجه داشته باشید این محتوا نیز باید کاملا واقعی و با ذکر منبع باشد. برای مثال به عنوان ایده برای پیج مذهبی می توانید با توجه به مناسبت های مختلف به داستان سرایی مربوط به آن بپردازید درست مثل کاری که پیج تاریخ انبیا انجام داده است.

• احکام و احادیث

ممکن است در بسیاری از مواقع مخاطب حتی نیاز نداشته باشد به مسائل پراکنده بپردازد و تنها تمرکز بر دانستن احکام و احادیثی خاص داشته باشد. در چنین محتوا هایی باید به صورت یک دانشنامه عمل کنید و با ذکر تمامی نکات مربوط به موضوع مورد نظر مخاطب را روشن کنید. مثلا وب سایت ویکی اهل بیت با تقلیدی از ویکی پدیا یک دانشنامه اسلامی به همین ترتیب ایجاد کرده است.

• آموزشی برای کودکان

قطعا تولید محتوای مذهبی برای هر سنی متفاوت است. در رابطه با سن های پایین باید به نکاتی توجه داشته باشید. مثلا کودکان قادر به درک بسیاری از مسائل دینی نیستند و برای آن ها باید مسائل را ساده سازی کرد. توصیه می شود در تولید محتوا برای کودکان از محتوا های ۳۰ ثانیه ای و بصری ( صوتی و تصویری) استفاده کنید تا با آن ارتباط بهتری برقرار کنند. چنین کاری را وب سایت ایمانور انجام داده و برای آموزش سوره های قرآنی به کودکان از محتوا های بصری و انیمیشنی استفاده کرده است.

3- اهمیت لحن در تواید محتوا مذهبی

در محتوا های مذهبی لحن اهمیت خاصی دارد. مثلا شما نمی توانید از یک لحن بسیار سخت و غیر قابل فهم یا یک لحن خشن و دستوری استفاده کنید. در عین حال، نمی توانید زیادی خودمانی بنویسید یا با مسائل دینی شوخی کنید. بهترین نوع نوشتن به طور ساده است. از جملات کوتاه و ساده استفاده کنید که در عین حال منظور را کاملا برساند. مثلا وب سایت قرآن استور با یک تیتر کاملا این منظور را رسانده و به نوعی تبلیغی نیز برای فروش خود انجام داده است.

4- عدم تولید محتوا تکراری

باید بدانید اگر عینا محتوای رقبای خود را بدون هیچ خلاقیتی تکرار کنید مخاطب دیگر دلیلی برای انتخاب صفحه شما نخواهد داشت. می توانید برای داشتن بهترین پیج های مذهبی اینستاگرام، از تکست گرافی آیات استفاده کنید. یا می توانید به صورت روزانه یک روتین حفظ یا ختم قرآن به وجود آورید.

یا می توانید برای تمایز سایت خود از دیگر رقبا از محتوای چند رسانه ای زنده استفاده کنید. کاری که سایت پایگاه امام علی انجام داده و تحت عنوان زیارت مجازی تیتری به آن اختصاص داده است.

کلام نهایی

برای ارتباط گیری بهتر با مخاطب خود علاوه بر شناخت نیاز ها به عنوان یک مخاطب هدف باید توجه داشته باشید شما یک پیامبر یا فقه دینی نیستید. در تولید محتوا مذهبی شما تنها نقش یک رسانه را بر عهده دارید و نیازی نیست در محتوای خود دقدقه ای داشته باشید. اما اگر زمانی احساس کردید پاسخ برخی سوالات را حتی در سطح اینترنت پیدا نمی کنید می توانید راه های ارتباط مستقیم با فقیهان مطرح را برای مخاطب های خود قرار دهید تا دیگر مشکلی در یافتن واسخ سوالات خود نداشته باشند.